El Alameyn Muharebesi
El Alameyn Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, Mısır'daki El Alameyn kasabası yakınlarında 1942 yılının yaz ve sonbahar aylarında gerçekleşen iki büyük muharebeye verilen genel isimdir. Bu muharebeler, Müttefik Devletler için Kuzey Afrika'daki savaşın dönüm noktası olmuştur.
Arka Plan
1940-1942 yılları arasında, Rommel komutasındaki Mihver kuvvetleri (Almanya ve İtalya), Kuzey Afrika'da büyük başarılar elde etmişti. Tobruk'un ele geçirilmesi ve Mısır'a doğru ilerleyişleri, Süveyş Kanalı'nı ve Orta Doğu petrollerini tehdit ediyordu. Müttefikler için bu durum, stratejik bir felaket anlamına gelebilirdi.
Birinci El Alameyn Muharebesi (1-27 Temmuz 1942)
- Taraflar:
- Müttefik Devletler: İngiliz İmparatorluğu (İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Hindistan), Özgür Fransız Kuvvetleri
- Mihver Devletleri: Almanya, İtalya
- Komutanlar:
- Amaç: Mihver kuvvetlerinin Mısır'ı ele geçirmesini engellemek.
- Sonuç: Taktiksel olarak sonuçsuz. Mihver ilerleyişi durduruldu.
Birinci El Alameyn Muharebesi, Mihver kuvvetlerinin ilerleyişini durdurmayı başarmış, ancak Müttefikler için kesin bir zafer anlamına gelmemişti. Auchinleck görevden alınarak yerine Bernard Montgomery atanmıştır.
İkinci El Alameyn Muharebesi (23 Ekim - 11 Kasım 1942)
- Taraflar:
- Müttefik Devletler: İngiliz İmparatorluğu (İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Hindistan), Özgür Fransız Kuvvetleri, Yunanistan
- Mihver Devletleri: Almanya, İtalya
- Komutanlar:
- Amaç: Mihver kuvvetlerini Kuzey Afrika'dan atmak.
- Sonuç: Müttefik zaferi.
İkinci El Alameyn Muharebesi, Müttefiklerin daha iyi planlama, lojistik ve insan gücü üstünlüğü sayesinde kesin bir zaferle sonuçlanmıştır. Montgomery'nin stratejisi, Mihver hatlarını zayıflatmak ve ardından tank birlikleriyle geniş bir atılım gerçekleştirmek üzerine kuruluydu. Muharebe, yoğun topçu bombardımanları, siper savaşları ve zırhlı çatışmalarla karakterizedir.
Muharebenin Gelişimi
İkinci El Alameyn Muharebesi birkaç aşamada gerçekleşti:
- Açılış: 23 Ekim'de başlayan yoğun topçu bombardımanı, Mihver hatlarını sarsmayı amaçlıyordu.
- Operasyon Lightfoot: Piyade birlikleri, mayın tarlalarını temizlemeye ve Mihver savunmasını delmeye çalıştı.
- Operasyon Supercharge: Müttefik tankları, Mihver hatlarında açılan gediklerden ilerlemeye başladı.
- Mihver'in Geri Çekilmesi: Mihver kuvvetleri, ağır kayıplar vererek geri çekilmeye başladı. Rommel, Hitler'in emrine rağmen, daha fazla kaybı önlemek için geri çekilme emri vermiştir.
Kayıplar
İkinci El Alameyn Muharebesi'nde her iki taraf da ağır kayıplar vermiştir:
- Müttefikler: Yaklaşık 13.500 ölü, yaralı veya kayıp. Yaklaşık 500 tank kaybedildi.
- Mihver: Yaklaşık 30.000 ölü, yaralı veya esir. Yaklaşık 450 tank ve yüzlerce uçak kaybedildi.
Sonuçlar ve Önemi
El Alameyn Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir.
- Mihver kuvvetlerinin Kuzey Afrika'daki ilerleyişi durduruldu.
- Müttefiklerin Kuzey Afrika'daki konumu güçlendi.
- Süveyş Kanalı ve Orta Doğu petrolleri güvence altına alındı.
- Kuzey Afrika Cephesi'nde Müttefiklerin Sicilya'ya çıkışının önü açıldı.
- Moral açısından önemli bir zafer kazanıldı.
El Alameyn, Müttefiklerin moralini yükseltmiş ve savaşın gidişatını değiştirmiştir. Mihver Devletleri için ise, geri dönüşü olmayan bir yenilginin başlangıcı olmuştur. Muharebe, askeri strateji ve taktikler açısından da önemli dersler sunmaktadır.